Zasady unikania oszustw na rynku inwestycyjnym

Warren Buffett, który jest jednym z najbardziej znanych inwestorów naszej epoki, często powtarzał, że samodzielne inwestowanie nie jest odpowiednie dla każdego. Ta zasada jest szczególnie ważna w dzisiejszych czasach, gdy wystarczy kilka kliknięć myszką lub ruchów na smartfonie, aby zainwestować wszystkie swoje pieniądze.

Wzrost dostępności narzędzi inwestycyjnych przyciąga coraz większą liczbę osób o niewielkiej wiedzy i doświadczeniu na rynku, co niestety wystawia ich wrażliwość na działania oszustów. Jak możesz zabezpieczyć się przed nimi? W niniejszym artykule przedstawiamy skuteczne strategie unikania oszustw na rynkach inwestycyjnych.

Poznaj rynek

Nikt rozsądny nie skoczy do głębokiego basenu, jeśli nie umie pływać, ani nie zdecyduje się na zjazd stokiem narciarskim bez wcześniejszego doświadczenia i nart. Podobnie, wiedza i doświadczenie są niezbędne do podejmowania decyzji inwestycyjnych.

Osoba, która nie ma pełnego zrozumienia podstawowych produktów bankowych, takich jak lokaty czy kredyty, nie poradziłaby sobie na skomplikowanych rynkach finansowych, takich jak akcje, obligacje, surowce czy kryptowaluty.

Zanim w ogóle pomyślisz o inwestowaniu, warto poszerzyć swoją wiedzę ekonomiczną, aby zrozumieć, jak działają rynki finansowe. Na przykład dowiedzieć się, że podlegają trendom (żadna inwestycja nie rośnie w nieskończoność!) lub że mogą być niezwykle zmienne (korzystanie z dźwigni finansowej to nie zawsze najlepszy pomysł).

Przed podjęciem kroków w kierunku inwestowania, zgłębiaj różne sektory rynku, aby znaleźć odpowiednią dla siebie niszę. Niektórzy mogą mieć większą akceptację dla ryzyka (mogą znieść większe straty kapitału), podczas gdy inni będą bardziej konserwatywni i bardziej docenią bezpieczeństwo już zgromadzonych oszczędności.

Jeśli będziesz szczery wobec siebie, może się okazać, że akcje lub kryptowaluty nie są dla Ciebie, a lepszym wyborem będą na przykład bezpieczne obligacje lub prostsze fundusze ETF.

CZY ZNASZ GIEŁDĘ KRYPTOWALUT KANGA?

Inwestycje dostępne tylko dla garstki wybrańców!

Wybieranie inwestycji „na życzenie”, czyli samodzielne budowanie portfolio z pojedynczych aktywów, takich jak akcje, według Buffetta, jest dostępne tylko dla nielicznych. Mimo że oferuje większą elastyczność i kontrolę nad kapitałem, wiąże się z dużym ryzykiem.

Czy jesteś gotowy na takie? W 2022 roku poszczególne akcje straciły nawet 50-60% swojej wartości. Jeśli się pomylisz, twój portfel może znacznie się zmniejszyć.

Niewłaściwa znajomość rynku, brak wiedzy i nieodpowiednie podejście do własnych potrzeb inwestycyjnych to mieszanka, która doprowadziła wiele osób do utraty oszczędności. Pamiętaj, że inwestowanie „na życzenie” to gra długoterminowa. Osiągnięcie zysków w jednym roku nie oznacza, że uda się to w kolejnych latach.

Aby odnieść sukces, musisz podjąć ryzyko. Jednak ryzyko można kontrolować, stosując podstawowe zasady zarządzania nim: dywersyfikując portfel (unikając skupienia wszystkich inwestycji w jednym miejscu) i rozdzielając kapitał na różne klasy aktywów (np. 40% w inwestycjach ryzykownych, a 60% w inwestycjach bezpiecznych).

Na rynkach inwestycyjnych rywalizujesz z inwestorami posiadającymi wieloletnie doświadczenie, bankami i funduszami dysponującymi miliardami dolarów oraz algorytmami, które w ciągu sekund podejmują tysiące decyzji inwestycyjnych. Dodatkowo, istnieje ryzyko natrafienia na nieuczciwe lub oszukańcze firmy inwestycyjne.

Rozpoznaj wroga, nie daj się oszukać

Wyobraź sobie sytuację, w której otrzymujesz telefon od nieznajomej osoby, która to przedstawia się jako przedstawiciel firmy inwestycyjnej. Twierdzi, że jeśli założysz konto i wpłacisz określoną kwotę, to w ciągu miesiąca pomnożysz swoje pieniądze. Aby ułatwić Ci proces rejestracji konta, sugeruje zainstalowanie aplikacji do udostępniania ekranu na komputerze.

Większość z nas od razu uznałoby taką propozycję za oczywistą próbę oszustwa mającą na celu wyłudzenie danych i pieniędzy. Od lat oszuści na całym świecie wykorzystują ten sposób, aby wyłudzić miliardy złotych od nieświadomych ofiar. W 2022 roku tylko w przypadku oszustw związanych z kryptowalutami, inwestorzy detaliczni stracili kilkanaście miliardów złotych.

Jako indywidualny inwestor, co możesz zrobić, aby chronić się przed potencjalnie nieuczciwymi ofertami i firmami? Powinieneś zwrócić uwagę na następujące kwestie:

• Cold calling: jeśli ktoś niespodziewanie kontaktuje się z Tobą z ofertą inwestycyjną, bądź ostrożny. Poważane firmy inwestycyjne rzadko stosują takie strategie jak „obdzwanianie” ludzi.

• „Gruszki na wierzbie”: jeżeli oferta brzmi zbyt dobrze, aby była prawdziwa, prawdopodobnie jest to oszustwo. Na rynku inwestycyjnym nie ma niczego za darmo, a obietnice niewiarygodnie wysokich zwrotów są podejrzane.

• Anydesk: prośba o instalację oprogramowania do śledzenia ekranu zawsze powinna wzbudzać podejrzenia. To sygnał, że osoba po drugiej stronie jest oszustem.

• Egzotyczne jurysdykcje: sprawdź, gdzie jest zarejestrowana firma oferująca usługi inwestycyjne. Im bardziej „egzotyczne” miejsce, tym większe powinny być Twoje podejrzenia.

• Rejestr firm: sprawdź rejestr regulowanych firm, na przykład Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), aby upewnić się, że dostawca usług jest legalny.

• Due diligence: przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej dokładnie sprawdź ofertę, aktywa i firmę, zanim przekażesz swoje pieniądze.

Podejrzane strony internetowe i adresy e-mail, niespodziewane telefony, natarczywe wiadomości sugerujące jedyną w życiu okazję, nadzwyczaj wysokie stopy zwrotu lub brak informacji o firmie lub inwestycji w internecie – wszystkie te czynniki powinny wywoływać w Twojej głowie czerwoną lampkę ostrzegawczą!

Rynek kryptowalut wymaga szczególnej ostrożności

Inwestowanie w bitcoina i inne kryptowaluty stało się bardzo popularne wśród inwestorów detalicznych, również tych bez wcześniejszego doświadczenia na tym rynku. Jednak młodość branży, jej decentralizacja, wysokie stopy zwrotu i duża zmienność sprawiają, że inwestowanie w kryptowaluty może być ryzykowne, zwłaszcza dla niedoświadczonych traderów oraz podatne na oszustwa.

Choć szansa na zyski jest duża, ryzyko utraty kapitału rośnie równie mocno. Dlatego ważne jest unikanie niepewnych inwestycji i podejrzanych firm, które mogą zwiększyć to ryzyko. Przed wyborem kantoru kryptowalutowego, giełdy lub platformy handlowej zawsze warto sprawdzić informacje na ich temat w internecie, takie jak adres, miejsce rejestracji i przede wszystkim opinie innych użytkowników. Im więcej takich informacji dostępnych, tym większe jest prawdopodobieństwo, że wybrany dostawca jest godny zaufania.

Wiarygodne platformy inwestycyjne dbają o bezpieczeństwo swoich użytkowników i stosują mechanizmy oceny poziomu doświadczenia i wiedzy rynkowej, aby ich odciąć od najbardziej ryzykownych produktów. Zapewniają również materiały edukacyjne, zwiększoną ochronę środków (np. poprzez zimne portfele i weryfikację dwuskładnikową) oraz prowadzą kampanie informacyjne na temat problemów występujących w branży.

Przykładem takiej giełda jest Kanga, która pod hasłem „Nie Pie(p)rz” informuje, że na rynku krypto możemy nie tylko stracić pieniądze przez oszustów, ale w skrajnych przypadkach również narazić się na zarzuty prania brudnych pieniędzy. W przeszłości zdarzały się fałszywe giełdy i brokerzy, którzy oferowali nieistniejące cyfrowe aktywa, a następnie kradli środki inwestorów, pozostawiając ich bez pieniędzy i z dodatkowymi problemami.

Na koniec – inwestowanie jest dla ludzi

W tym artykule chcemy podkreślić, że inwestowanie może być trudne i ryzykowne, i nie każdy powinien się na to decydować. Jeśli alternatywą dla braku zysków jest ryzyko utraty oszczędności życiowych, warto dobrze to rozważyć.

Nie chcemy jednak demonizować świata inwestycji, ponieważ oferuje on różnorodne możliwości i instrumenty również dla mniej doświadczonych i bardziej zachowawczych inwestorów. Przed wejściem na ten rynek zawsze pamiętaj o ryzyku i działaj rozważnie. W ten sposób istnieje spora szansa, że z czasem osiągniesz pozytywne rezultaty.